dr JanRaczyński Jan (1936-2024)

Doktor nauk biologicznych Jan Seweryn Raczyński urodził się 8 stycznia 1936 roku w Białej Podlaskiej, w rodzinie Antoniego i Eugenii. Ukończył studia na Wydziale Biologii Uniwersytetu Marii Skłodowskiej-Curie w Lublinie. W tej uczelni także krótko pracował w Zakładzie Anatomii Porównawczej.

 Od 1959 roku przez 25 lat był zatrudniony w Zakładzie Badania Ssaków (obecnie Instytut Biologii Ssaków) PAN w Białowieży. Tutaj poznał swą przyszłą żonę Krystynę Caboń, z którą miał dwóch synów. W 1966 roku na UMCS w Lublinie obronił rozprawę doktorską, dotyczącą rozrodu zająca szaraka.

 W latach 1968-1974 współpracował z dr. Janem Żabińskim jako Sekretarz Księgi Rodowodowej Żubrów, którą faktycznie prowadził ze względu na zły stan zdrowia jej redaktora.

 W 1969 roku wyjechał na kilkumiesięczne stypendium do Berlina Wschodniego, gdzie udało mu się skontaktować z Metą Schaubach, siostrą nieżyjącej już wówczas Erny Mohr, która przed wojną prowadziła Księgę Rodowodową Żubrów. Pani Schaubach zdecydowała się przekazać polskiej Redakcji KRŻ całe przedwojenne archiwum siostry.

 Początkowo prowadził badania drobnych ssaków (ryjówki, świstaki, zające), a następnie dużych ssaków kopytnych (łosie, żubry). Był jednym z najlepszych w Polsce ekspertów z zakresu biologii łosia. Stworzył naukowe podstawy gospodarki łowieckiej łosiem i wniósł znaczący wkład w uratowanie tego gatunku przed wyginięciem w Polsce. Za zasługi w poznaniu biologii i ekologii łosia Ministerstwo Środowiska powierzyło mu koordynowanie „Strategii ochrony i gospodarowania populacją łosia w Polsce” (2009-2011).

 Autor i współautor ponad stu publikacji naukowych. W 1978 roku została opublikowana pierwsza po wojnie obszerna książka o żubrze pt. „Żubr”, do której J. Raczyński napisał tekst. W 1983 roku ukazał się pod jego i prof. Zdzisława Pucka redakcją „Atlas rozmieszczenia ssaków w Polsce”, a w następnym roku „Klucz do oznaczania ssaków Polski”

W latach 1983-1999 i 2009-2011 pracował w Zakładzie Biologii Filii Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku (obecnie Wydział Biologii Uniwersytetu w Białymstoku). W Zakładzie Zoologii Kręgowców tej uczelni prowadził bardzo lubiane przez studentów zajęcia terenowe w dolinie Biebrzy. Miał ujmującą osobowość, cechowała go wielka kultura osobista. Potrafił pięknie opowiadać, umiał zainteresować tematem, chętnie dyskutował i cierpliwie wyjaśniał.

 Od 1991 roku był związany z Białowieskim Parkiem Narodowym, gdzie powierzono mu stanowisko Redaktora Księgi Rodowodowej Żubrów. Tę pracę wykonywał przez 33 lata, tj. do śmierci.

 Był członkiem rad naukowych w Biebrzańskim i Narwiańskim Parku Narodowym oraz Państwowej Rady Naukowej i Bison Specialist Group IUCN/SSC.

 Zmarł 31 marca 2024 roku w Białymstoku. Pochowany 5 kwietnia na cmentarzu parafialnym w Białymstoku (Pieczurki). (Oprac. Piotr Bajko)

Galeria