„Przewodnik po Puszczy Białowieskiej”

Leśnik polski, autor pierwszego przewodnika turystycznego po Puszczy Białowieskiej.

Wiktor Szymański urodził się 31 października 1882 roku w Taszkencie (wówczas Turkiestan, obecnie Uzbekistan) w rodzinie polskiego lekarza. Po ukończeniu gimnazjum w Saratowie, podjął studia w Instytucie Leśnym w Petersburgu. Dyplom ukończenia studiów otrzymał w 1904 roku.

Rozpoczął pracę zawodową w charakterze zastępcy nadleśniczego w guberniach besarabskiej i kazańskiej. Po trzech latach, w 1907 roku został taksatorem w guberni permskiej. Od 1914 roku pełnił obowiązki nadleśniczego, początkowo w guberni wołogodzkiej, później w kostromskiej.

Będąc Polakiem, stale marzył o powrocie do ojczyzny, by móc pracować dla jej dobra. Na początku 1918 roku przeczytał w polskiej prasie wydawanej na terenie Rosji odezwę-apel wzywający rodaków-leśników do powrotu do Polski. W dniu 9 maja 1918 roku uczestniczył w Zjeździe Organizacyjnym Leśników Polskich, któremu przewodził prof. Wacław Stankiewicz. Zjazd obudził wiele śpiących polskich serc. Władze radzieckie jednak utrudniały wyjazd. Do Polski Wiktor mógł wyjechać dopiero w początku 1922 roku.

Od razu przystąpił do pracy, obejmując stanowisko referenta w Zarządzie Okręgowym Lasów Państwowych w Białowieży. Po utworzeniu się Zarządu Wileńskiego Lasów Państwowych, przeniósł się na Wileńszczyznę – ziemię rodzinną swych przodków po linii ojcowskiej. Pełnił początkowo obowiązki inspektora obwodowego, następnie – aż do śmierci – kierownika wydziału gospodarczo-technicznego. Pracy zawodowej oddawał się bez reszty, miał dużą wiedzę i doświadczenie, zdobyte sumienną pracą. Za swą staranność w pracy, wrażliwość, otwartość na ludzi, prawość i szlachetność, brak egoizmu był lubiany i poważany przez współpracowników. Dla wielu stanowił wzór do naśladowania. Działał aktywnie w Związku Zawodowym Leśników w Rzeczypospolitej.

Swój „Przewodnik po Puszczy Białowieskiej” pisał w wolnych chwilach, będąc jeszcze w Białowieży. W Wilnie wprowadził tylko drobne uzupełnienia. Niestety, nieuleczalna choroba serca, na którą cierpiał, przerwała jego żywot, nie pozwalając mu ujrzeć wydanej pracy. Książka ukazała się w 1925 roku nakładem Księgarni Stowarzyszenia Nauczycielstwa Polskiego w Wilnie. Jest cennym źródłem informacji o Puszczy Białowieskiej w pierwszych latach po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Autor dość szczegółowo opisuje ówczesne realia, nierzadko przywodzi też interesujące dane historyczne.

Wiktor Szymański zmarł 27 stycznia 1924 roku w wieku 41 lat. Został pochowany na cmentarzu w Antokolskim lesie. (Oprac. Piotr Bajko)

Galeria