 |
| rok przyznania |
1979 |
Krzyż Walecznych dla Białowieży.
W 1979 roku Rada Państwa PRL przyznała Białowieży Krzyż Walecznych – za wybitne zasługi w walce z okupantem hitlerowskim, pomoc udzielaną partyzantom w czasie wojny oraz za wkład w utrwalanie władzy ludowej.
Uroczystość wręczenia wysokiego odznaczenia państwowego miała miejsce 14 października 1979 roku. Zaproszono na nią władze oraz około 300-osobową grupę mieszkańców zaprzyjaźnionego z Białowieżą rejonu prużańskiego na Białorusi.
Mityng odbył się przed pomnikiem pomordowanych przez okupanta hitlerowskiego (opodal cerkwi). Na rozpoczęcie byli żołnierze polscy i radzieccy (Jan Sawicki, Mikołaj Patejuk i R. Krotow) oraz uczennica J. Nazaruk zapalili znicze. Następnie głos zabrał I Sekretarz KG PZPR w Białowieży Piotr Tarasiewicz, przypominając zebranym historię walki mieszkańców Białowieży o wolność i niepodległość. Wymienił również osiągnięcia gminy za lata władzy ludowej oraz podkreślił wartość trwałych związków narodów - polskiego i radzieckiego. Kolejny mówca – naczelnik Gminy Białowieża Henryk Mariański - odczytał treść decyzji Rady Państwa PRL o przyznaniu Białowieży Krzyża Walecznych. Nastąpił kulminacyjny moment uroczystości – wręczenie władzom gminy przyznanego odznaczenia. Wręczył je I Sekretarz KW PZPR w Białymstoku Władysław Juszkiewicz. Za odznaczenie podziękował Piotr Tarasiewicz.
Nastąpił apel poległych. Trzy salwy karabinowe na cześć poległych oddała kompania honorowa Wojska Polskiego. Następnie głos zabrał Władysław Juszkiewicz. Przypomniał on zasługi narodu polskiego podczas okupacji i w okresie pokoju. Podkreślił wkład w socjalistyczne budownictwo mieszkańców Białostocczyzny, w tym również Białowieży. Po złożeniu wieńców przed pomnikiem, z przemową wystąpił I Sekretarz Rejonowego Komitetu Komunistycznej Partii Białorusi Iwan Koczur, który w swym wystąpieniu zaakcentował wartość radziecko-polskiej przyjaźni i współpracy. Na tym mityng się zakończył.
Władze gminy z towarzyszącymi delegacjami i mieszkańcami Białowieży, przy dźwiękach orkiestry, przemaszerowały ulicą gen. Aleksandra Waszkiewicza do Technikum Leśnego, gdzie w Izbie Pamięci Narodowej złożyły Krzyż Walecznych.
Na placu przed budynkiem technikum odbyła się jeszcze jedna uroczystość – wręczenia Technikum Leśnemu w Białowieży złotej odznaki „Zasłużony Białostocczyźnie”, przyznanej przez władze wojewódzkie. Głos podczas uroczystości zabierali: dyrektor szkoły Tadeusz Mokrzycki, uczniowie – Waldemar Szklanko i Teresa Choroszewska oraz Sekretarz WK PZPR w Białymstoku Halina Piotrowska-Olczak. Władysław Juszkiewicz złotą odznaką „Zasłużony Białostocczyźnie” odznaczył także gen. dyw. Włodzimierza Oliwę, a złotymi medalami „Opiekuna miejsc pamięci narodowej” Iwana Koczura i Iwana Wieliczko.
Ostatnim punktem programu uroczystości było złożenie przez delegacje wieńców i kwiatów w miejscu masowej kaźni hitlerowskiej przy Drodze Browskiej.
Część nieoficjalną wypełniły przyjacielskie spotkania i rozmowy mieszkańców Białowieży z gośćmi. Wiele osób odwiedziło kramy i kramiki - spożywcze, tekstylne, obuwnicze i inne, ustawione wzdłuż alei nad rzeką Narewką. Czas uczestnikom spotkania urozmaicały występy zespołu „Kasa Chorych” oraz Kapeli Podwórkowej z Wasilkowa. Przeprowadzono także aukcję plakatów filmowych, dochód z której przeznaczono na Centrum Zdrowia Dziecka.
Po pewnym czasie, na rogu ulicy Olgi Gabiec i bezimiennej uliczki, będącej przedłużeniem ulicy Polnej, wystawiono specjalną kompozycję, mającą przypominać mieszkańcom i turystom o odznaczeniu Białowieży Krzyżem Walecznych. (oprac. Piotr Bajko)
