Brama do BPN - stan obecny (2010r.)

projekt: inż. Henryk Jasiński, dr Jan Jerzy Karpiński, dr Władysław Szafer

ustawiona: 1932r.

Symboliczna, drewniana brama wejściowa do Parku Narodowego od strony Polany Białowieskiej, ustawiona została w 1930 roku. Jej projekt powstał w Krakowie. Trudzili się nad nim wspólnie kierownik Parku dr Jan Jerzy Karpiński, architekt inż. Henryk Jasieński (świeżo upieczony członek Zarządu Ligi Ochrony Przyrody w Krakowie) i botanik dr Władysław Szafer. Ustawienie bramy, z napisem „Park Narodowy”, poprzedziło niejako oficjalne przemianowanie Nadleśnictwa Rezerwat na Park Narodowy w Białowieży, co nastąpiło dopiero w 1932 roku. Brama ta była solą w oku dla ówczesnego dyrektora Dyrekcji Lasów Państwowych w Białowieży, inż. Antoniego Syma. Wyrażał on swój sprzeciw przeciwko idei ustawienia bramy, uciekał się też do szykan, o czym wspomina Władysław Szafer w artykule „Pierwsze karty z historii Białowieskiego Parku Narodowego”, zamieszczonym w „Kosmosie” (Nr 5 z 1957 r.)

   Brama została wykonana w całości z drewna dębowego, łącznie z umieszczonym na niej napisem. Jest to dzieło rąk cieśli z Zastawy, Stasiuka.

   Podczas II wojny światowej usunięty został z bramy napis „Park Narodowy”. Tuż po wojnie przywrócono go. Tadeusz Szczęsny w krakowskim czasopiśmie „Chrońmy Przyrodę Ojczystą” (Nr 1/2 z 1946 r.) informował społeczeństwo: „Nad bramą wejściową wznowiono już dawny, usunięty przez okupanta napis „Park Narodowy” – ściśle według pierwotnego wzoru”.

   Przebywający w 1947 roku na polowaniu na głuszce w Białowieży Zbigniew Kowalski tak wspomina na łamach „Łowca Polskiego” (Nr 2 z 1947 r.) przejazd przez bramę: „Z otwarciem drzwi, zbudowanych z masywnych bierwion, świecących jeszcze jasną świeżością, a wiodących do rezerwatu, przez który prowadzi najkrótsza droga do Browska, mamy poważne trudności. Chwała Bogu jeden z wozaków wyciąga z kieszeni klucz wielkości pojedynkowego pistoletu, często widać używany jako wytrych do bramy Parku Narodowego, która zasadniczo otwiera się tylko w dzień i tylko na podstawie przepustki, wydanej przez Dyrektora Karpińskiego”. Autor wspomina też, że brama wjazdowa jest „kryta goncikami”.

   W latach 80-tych bramę poddano kapitalnemu remontowi. Uzyskała ona w tym czasie betonowe podmurówki, co bez wątpienia przedłuży jej żywot. Kolejny remont brama przeszła w październiku 2010 roku.

   Brama stała się już niemal symbolem Parku – fotografie z nią pojawiają się niemal we wszystkich przewodnikach czy informatorach o Puszczy Białowieskiej. Na jej tle wykonuje się pamiątkowe zdjęcia. Zatem pomysł z ustawieniem bramy zdał egzamin w pełni, wbrew jej oponentom. (oprac. Piotr Bajko)

Galeria