Innokientij Smoktunowski - słynny rosyjski aktor, jego pradziad pochodził z Puszczy Białowieskiej

Jeden z najwybitniejszych aktorów rosyjskich, słynny odtwórca roli Hamleta. Jego prawdziwe nazwisko brzmiało – Smoktunowicz. Do zmiany nazwiska nakłonił aktora dyrektor teatru w Norylsku. Jednakże zaproponowany Słowianinow nie bardzo odpowiadał Smoktunowiczowi, wybrał on taki wariant, który był zbliżony do jego prawdziwego nazwiska.

   Ciekawostką jest, że pradziad Innokientija pochodził z Puszczy Białowieskiej. Był jegrem, czyli pracownikiem służby łowieckiej. W okresie powstania styczniowego zastrzelił żubra, co w przypadku przedstawiciela puszczańskiej służby łowieckiej było aktem wręcz samobójczym. Administracja carska obwiniła ponadto Smoktunowicza, że zabił żubra z przeznaczeniem na mięso dla powstańców. Jegra natychmiast pozbawiono stanowiska, zsyłając go z rodziną na Sybir, do wsi Tatianowka (ok. 120 km od Tomska). Na Syberii przyszedł na świat ojciec przyszłego aktora – Michał Smoktunowicz.

   Tutaj też, 23 marca 1925 roku, urodził się Innokientij Smoktunowicz. W okolicy do dzisiaj żyją krewni Smoktunowskiego. Przyszły wielki aktor miał dwóch braci i sześć sióstr. W 1929 roku, w dobie kolektywizacji, rodzina Smoktunowiczów pozbawiona została majątku. Przeniosła się do Krasnojarska. W wieku 7 lat Innokientij razem z bratem musiał opuścić rodzinny dom, rodzice bowiem nie mogli wszystkich wyżywić. Dzieciaków przygarnęła siostra ojca.

   Innokientij całymi dniami przebywał na bazarze, czasami udawało się mu ukraść coś do zjedzenia. Pewnego razu został przyłapany na kradzieży i zbity do tego stopnia, że omal nie oślepł. Zresztą, choroba oczu towarzyszyła mu już przez całe życie.

   Ciężkim okresem dla Innokientija była także wojna. Po krótkim okresie nauki w wojskowej szkole, został wysłany na front. Trafił do niewoli, skąd udało mu się zbiec. Zaciągnął się do oddziału partyzanckiego, później wstąpił w szeregi Armii Czerwonej, z którą dotarł do Berlina.

    Pomimo, że o zawodzie aktora nigdy nie marzył, po wojnie ukończył Studio Teatru i Dramatu przy Teatrze im. Puszkina w Krasnojarsku. Pracował w teatrze dramatycznym w Norylsku. Z niedożywienia stracił wszystkie zęby. Od myśli o samobójstwie odciągnął go przyjaciel z teatru – Gieorgij Żżenow. Namówił na wyjazd do Leningradu, dając list polecający do Arkadija Rajkina.

W 1957 roku Innokientij został aktorem Teatru Wielkiego im. Gorkiego w Lenigradzie, w którym zagrał wiele niezapomnianych ról. Nadzwyczaj utalentowanym aktorem bardzo szybko zainteresowała się kinematografia. Innokientij Smoktunowski wystąpił m.in. w filmach: „Niewysłany list” M. K. Kałatozowa (1960), „Dziewięć dni jednego roku” M. I. Romma (1962), „Hamlet” G. M. Kozincewa (1964), „Złodziej samochodów” E. A. Riazanowa (1966), „Czajkowski” I. Tałankina (1969), „Zbrodnia i kara” L. A. Kulidżanowa (1970), „Wujaszek Wania” A. S. Michałkowa-Konczałowskiego (1971), „Romanca o zakochanych” A. S. Michałkowa-Konczałowskiego (1975), „Oni walczyli za ojczyznę” S. Bondarczuka (1975), „Moskwa nie wierzy łzom” W. Mieńszowa (1979), „Dina” F. Pietrukina (1990), „Geniusz” W. Siergijewa (1991), „Podróż na wschód” S. Chazbijewicza (1994).

   Aktor zmarł 3 sierpnia 1994 roku w wieku 69 lat.

   Na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych ub. wieku, na zlecenie redakcji tygodnika „Niwa”, próbowałem odszukać potomków krewnych wybitnego aktora. Niestety, żadna rodzina Smoktunowiczów z rejonu polskiej części Puszczy Białowieskiej nie zachowała w przekazach rodzinnych informacji o krewnym, który został zesłany na Sybir. Trudno się zresztą dziwić, od tamtej pory upłynęło dostatecznie dużo czasu, by zatarła się ludzka pamięć. (oprac. Piotr Bajko)

   Zainteresowanych życiem i twórczością Innokientija Smoktunowskiego, znających język rosyjski, odsyłamy do stron:

http://www.peoples.ru/art/cinema/actor/smoktunovsky/index1.html

http://www.rusactors.ru/s/smoktunovsky/index.shtml

 

Galeria