Największy kompleks bagien zachowanych w rejonie Puszczy Białowieskiej
powierzchnia	21,7 tys.ha

Masyw błotny położony na wschód od zasadniczego kompleksu leśnego Puszczy Białowieskiej, w północnej części rejonu prużańskiego (obłast’ brzeska) i w południowej części rejonu świsłockiego (obłast’ grodzieńska) Republiki Białoruś. Zajmuje powierzchnię 21,7 tys. ha. Złoża torfu zalegają na powierzchni 18,3 tys. ha. Średnia grubość warstwy – 1,4 m (maksymalna – do 3,6 m). Około połowy błot (leżących głównie w obłasti brzeskiej) zostało w latach 60-tych ubiegłego wieku poddanych melioracji. Na osuszonym terenie pozyskiwano siano. Pozostałej części błot, leżącej w obłasti grodzieńskiej, praktycznie nie ruszano – porastały je zarośla i las. Na szczęście, przed kilkoma dziesiątkami lat zaprzestano wykaszania traw i zmeliorowana powierzchnia zaczęła powoli dziczeć.

   Masyw błotny Dzikie utworzył się przez zatorfienie szerokiej przetokowej kotliny, położonej na bałtycko-czarnomorskim wododziale. Z błota tego wypływają rzeki Narew i Jasiołda. Pierwsza z nich niesie swe wody na zachód i dalej do Morza Bałtyckiego. Druga płynie na wschód, a jej wody dalej wpadają do Morza Czarnego. Początek Jasiołdy wyraźnie był zaznaczony na mapie z połowy XIX wieku. Rzeka brała swe wody ze źródła, które zostało zniszczone w wyniku prac melioracyjnych (poprowadzony został przezeń kanał).

  Błoto Dzikie zalicza się do jednego z największych błot nizinnych typu mezotroficznego w Europie, zachowanych w stanie zbliżonym do naturalnego. Jego wiek ocenia się na ponad 6 tys. lat. Jest to unikatowy obszar przyrodniczy z punktu widzenia zachowania bioróżnorodności. Występuje tutaj m.in. 28 gatunków ssaków, 99 gatunków ptaków, 5 gatunków płazów, 4 gatunki gadów. Spotykany jest wilk, czasami zachodzi na ten teren ryś, a na obrzeżach można zobaczyć żubra. Ostatnio pojawił się nawet niedźwiedź bury (rejon wsi Klepaczi). Do Czerwonej Księgi Białorusi z tego terenu wpisano 14 gatunków ptaków, 2 gatunki ssaków, 13 gatunków owadów i 14 gatunków roślin.

   Błoto Dzikie odgrywa kluczowe znaczenie dla zachowania takich reliktowych gatunków ptaków, jakimi są wodniczka (występuje tutaj ok. 8% europejskiej populacji) i orlik grubodzioby, a także kilka innych gatunków.

   W dniu 18 listopada 1968 roku postanowieniem Rady Ministrów BSSR na części błot nie objętych pracami melioracyjnymi, dla zachowania ich w stanie naturalnym, utworzono hydrologiczny zakaznik o znaczeniu republikańskim „Dikoje”. Część zakaznika, leżąca w rejonie brzeskim, obejmowała powierzchnię 5 tys. ha, natomiast pozostała część, leżąca w rejonie świsłockim – ok. 2,4 ha. W początku bieżącego stulecia powierzchnia zakaznika została powiększona i wynosi obecnie 8,2 tys. ha.

  W 2001 roku błoto Dikoje włączono do Parku Narodowego „Biełowieżskaja Puszcza”. Decyzję tę poprzedzono badaniami florystycznymi i faunistycznymi tego obszaru. Badania florystyczne przeprowadzone w połowie lat 80-tych przez L. G. Simonowicza zakończyły się stworzeniem bogatego zielnika, który, niestety, w swoim czasie nie został opublikowany. Natomiast w początku bieżącego stulecia w zakazniku badania florystyczne przeprowadził Arkadij Nikołajewicz Skuratowicz. Wykrył on wiele bardzo rzadkich i chronionych, a także nowych dla Puszczy Białowieskiej roślin.

  Bagno Dzikie udostępniane jest dla celów turystycznych. Standartowa trasa prowadzi po starej drodze, nazywanej Szwedzką Groblą. (oprac. Piotr Bajko)
 

Galeria