Stefan Krzywoszewski - literat, uczestnik polowań w Białowieży

Anegdoty białowieskie: "Sąd Bałachowicza"

Książka: "Z przeżyć i wrażeń myśliwskich"

Dziennikarz prasy krajowej i zagranicznej, komediopisarz, dramaturg, wydawca, uczestnik polowań w Białowieży.

   Urodził się 11 czerwca 1866 roku w Snochowicach k. Kielc, w rodzinie ziemiańskiej. Po przeniesieniu się rodziny do Warszawy, rozpoczął naukę w prywatnej szkole Pankiewicza. Uczył się także w gimnazjum realnym. W 1883 roku ukończył Warszawską Szkołę Handlową im. L. Kronenberga, później wyjechał na studia do Antwerpii; studiował w Wyższym Instytucie Handlowym. Nawiązał wówczas kontakt z warszawskim „Słowem” i został jego korespondentem zagranicznym.

   Po studiach wrócił do kraju i przez kilka lat pracował w bankowości, zarządzał fabryką wyrobów drzewnych, w końcu założył własną spółkę handlową. Wakacje spędzał pod Kielcami w majątku rodziców.

   W 1897 roku wyjechał wraz z żoną do Paryża, by całkowicie poświęcić się pracy dziennikarskiej i literackiej. Został korespondentem zagranicznym petersburskiego „Kraju”, następnie „Kuriera Warszawskiego”. Współpracował także z krakowskim „Czasem”. W 1898 roku ukazał się tom jego nowel „W walce życiowej”, a w 1901 roku – powieści „Zmierzch” i „Pani Jula”. W latach 1901-1905 był korespondentem „Kraju” w Berlinie i Wiedniu. W 1905 roku wydał tom nowel „Rusałka”.

   W 1906 roku powrócił do kraju i założył tygodnik „Świat”, który wychodził pod jego kierownictwem do 1933 roku. W latach 1915-20 był też redaktorem „Kuriera Polskiego”. Obok teatru, któremu poświęcał dużo czasu (pisał dla niego melodramaty, farsy, krotochwile oraz sztuki dramatyczne – m.in. „Małe dusze”, „Aktorki”, „Rozstaje”, „Edukacja Bronki”, „Diabeł i młynarka”, „Walka”, „Pani Chorążyna”, „Kolombina”, „Koleżanki”), interesowało go także myślistwo. W 1919 roku został prezesem Związku Autorów Dramatycznych Polskich. Od 1928 roku zasiadał w prezydium zarządu głównego Polskiego Związku Wydawców Dzienników i Czasopism. W 1938 roku został wiceprezesem zarządu Towarzystwa Wiedzy Prasowej. W latach 1931-1934 był dyrektorem stołecznych Miejskich Teatrów Dramatycznych.

   W 1927 roku wydał nakładem Gebethnera i Wolffa zbiorek wspomnień łowieckich „Z przeżyć i wrażeń myśliwskich”. Znajdujemy w nich dwa opowiadania, relacjonujące przebieg dwóch polowań w Puszczy Białowieskiej: „Na głuszcach w Białowieży” (str. 31-43) i „Przedwiośnie w Puszczy Białowieskiej” (str. 51-58).

  S. Krzywoszewski odwiedził Puszczę Białowieską po raz pierwszy w 1909 roku. W zbiorku „Z przeżyć i wrażeń myśliwskich” (str. 33) tak napisał o tej wizycie: „Zwiedziłem już raz Puszczę Białowieską (...), za czasów niewoli rosyjskiej. Z daleka wówczas tylko widziałem pałac cesarski”.

   W numerze 42 z 19 października 1929 swojego „Świata”, w polemice w sprawie żubrów, napisał: „Od pięciu lat bywam co roku na wiosennych polowaniach w Białowieży. Za każdym razem podziwiam wzrost ładu i porządku, coraz lepszy dobór personelu służbowego, coraz większą fachowość i sprężystość kierownictwa”.

  W czasie okupacji S. Krzywoszewski mieszkał w Warszawie, stracił wówczas jedynego syna. W 1947 roku wydał dwutomowy pamiętnik „Długie życie”, w którym znajdujemy m.in. wspomnienia autora z pobytu w Białowieży w 1924 roku (tom 2, str. 31-35).

   Stefan Krzywoszewski zmarł 1 kwietnia 1950 roku w Milanówku k. Warszawy. (oprac. Piotr Bajko)
 

Galeria