Filmy fabularne z białowieskimi plenerami



  Puszcza Białowieska po raz pierwszy użyczyła swych plenerów filmowi fabularnemu w czerwcu 1929 roku. Zrealizowane zostały w niej wówczas niektóre zdjęcia do filmu pt. „Z dnia na dzień” w reżyserii Józefa Lejtesa. W zdjęciach tych wzięli główni bohaterowie filmu: Irena Gawęcka i Adam Brodzisz. Scenariusz filmu „Z dnia na dzień” został oparty na powieści Ferdynanda Goetla.

   Kolejna ekipa zdjęciowa filmu fabularnego zjechała do Puszczy w początku 1930 roku. Zrealizowane zostały wtedy sceny wędrówki skazańców oraz brawurowej ucieczki i pogoni do filmu pt. „Na Sybir” w reżyserii Henryka Szaro. Obraz nawiązywał do wydarzeń rewolucyjnych 1905 roku. W związku z realizacją filmu do Białowieży przyjechali jego główni aktorzy – Jadwiga Smosarska i Adam Brodzisz. Liczna grupa białowieżan miała okazję statystować w scenie wędrówki skazańców. Ucieczkę i pogoń kręcono na Trybie Jagiellońskim.

  Następny film fabularny otarł się o Puszczę dopiero w 1969 roku. Operator Stefan Matyjaszkiewicz zrealizował w niej wówczas malownicze sekwencje z żubrami do „Lokisa” w reżyserii Janusza Majewskiego. W tej filmowej opowieści, opartej na opowiadaniu Prospera Mérimée o zagadkowych wydarzeniach w hrabiowskim pałacu na Żmudzi, wystąpili w głównych rolach Józef Duriasz, Edmund Fetting i Małgorzata Braunek.

Andrzej Wajda na planie filmu "Biesy". Okolice stacji kolejowej Białowieża-Towarowa.
Kwiecień 1987 r.

   W początku 1975 roku ściągnęły do Białowieży aż dwie ekipy realizacyjne. W lutym operator Wiesław Rutowicz nakręcił w pobliżu osady Zwierzyniec sceny z polowania na żubry króla Władysława Łokietka (granego przez Ignacego Machowskiego) i jego syna Kazimierza (Krzysztof Chamiec) do filmu pt. „Kazimierz Wielki” w reżyserii Ewy i Czesława Petelskich. W roli statystów wystąpiło około dwudziestu rolników z Białowieży. Ważną rolę w realizacji zdjęć odegrały także ich konie. Statystom najwięcej radości sprawiło przebranie ich w kostiumy z epoki, w których mogli paradować po miasteczku przez kilka dni. W kręceniu zdjęć do filmu pomagali także strażnicy Białowieskiego Parku Narodowego, którzy przed obiektywem kamery manewrowali dużym stadem żubrów.

  Zaraz po wyjeździe ekipy Petelskich, w marcu 1975 roku przyjechali do Białowieży realizatorzy filmu telewizyjnego pt. „Domy z deszczu” w reżyserii Ryszarda Bera. Zdjęcia do tej opowieści, opartej na opowiadaniu Konstantego Paustowskiego o wzajemnych fascynacjach polskiego oficera i młodej rozwiedzionej kobiety, operator Jacek Korcelli zrealizował w Parku Pałacowym, w okolicy Domu Marszałkowskiego oraz przy zabytkowej dróżniczówce w Krzyżach. Kilka scen powstało również w Hajnówce i Nowoberezowie. W rolach głównych wystąpili Władysław Kowalski i Łarysa Kadocznikowa.

W jesieni 1977 roku w Białowieży rozgościła się ekipa „Poltelu”. W uroczyskach Podcerkwy i Stara Białowieża oraz na Polanie Białowieskiej operator Andrzej Dobrzyński zrealizował szereg ujęć do filmu dokumentalnego fabularyzowanego pt. „Bitwa pod Cedynią – 972 rok” w reżyserii Krzysztofa Riege.

W lutym 1979 roku Białowieżę odwiedził ze swoją ekipą reżyser Jerzy Hoffman. Pod jego kierunkiem operator Jerzy Gościk nakręcił kilka scen do jednego z siedmiu odcinków serialu pt. „Do krwi ostatniej”, przedstawiającego wydarzenia decydujące dla sprawy polskiej w okresie II wojny światowej. Plenerów do filmu użyczył tym razem Park Pałacowy; zdjęcia kręcono głównie w okolicy zabytkowego budynku z 1845 roku – dzisiaj siedziby Ośrodka Edukacji Przyrodniczej BPN. Starsi białowieżanie na pewno pamiętają ściągnięty tutaj dwupłatowiec, który na potrzeby filmu robił zamieć.

  W październiku 1983 roku w Białowieży nakręcono kilka ujęć do średniometrażowego filmu fabularnego z cyklu „Opowieści niesamowite”. Film nosił tytuł „Jajo”. Reżyserował Konrad Szołajski, a w białowieskich scenach wystąpili: Ewa Żukowska i Andrzej Gutowski.

  W czerwcu 1984 roku operator Andrzej Ramlau nakręcił w Puszczy Białowieskiej kilka ujęć do 5-odcinkowego serialu telewizyjnego pt. „Lato leśnych ludzi” w reżyserii Władysława Ślesickiego, opartego na kanwie popularnej książki Marii Rodziewiczówny pod tym samym tytułem. Sceny białowieskie znalazły się w ostatnim odcinku serialu, zatytułowanym „Legenda”. Wystąpił w nich Rafał Wieczyński.

  W piękną, słoneczną białowieską jesień utrafiła w 1985 roku ekipa Zespołu Filmowego „Rondo”, realizująca pełnometrażową komedię obyczajową z akcentami rozrachunkowymi pt. „Rykowisko”. Debiutujący w fabule dokumentalista Grzegorz Skurski wziął na warsztat scenariusz Andrzeja Mularczyka. Akcja filmu koncentruje się wokół postawy leśniczego Wiktora Szałaja, który podstępem wymusza przywrócenie rangi rezerwatu obszarom leśnym, przekształconym na luksusowy teren polowań dewizowych. Prawie wszystkie zdjęcia do filmu powstały w Puszczy. W rolach głównych wystąpili: Roman Wilhelmi, Sławomira Łozińska, Franciszek Pieczka, Zbigniew Buczkowski i Bruno O’ya. Statystowali, jak zwykle, mieszkańcy Białowieży i Hajnówki.

Scena z "Ucieczki Króla" - odcinka francuskiego serialu tv "Akcja OPEN". Na pierwszym planie Jean D'Alric, Bernard Allouf (leży) i Tatiana
Sosna-Sarno.

 W czerwcu 1986 roku Białowieżą zawładnęła francusko-polska ekipa, która nakręciła tutaj w całości jeden z odcinków serialu telewizyjnego pt. „Akcja OPEN”. Odcinek nosi tytuł „Ucieczka Króla”, a jego akcja rozgrywa się na terenie Białowieskiego Parku Narodowego. Główni bohaterowie serialu, bracia Eric i Simon Dexterowie rywalizują w Białowieży o względy uroczej lekarki weterynarii. Scenariusz filmu napisali Claude Brami i Beatrice Rubinstein. Reżyserował Jean-Pierre Decourt, filmował Ryszard Janowski. W rolach głównych wystąpili: Jean D’Alric, Bernard Allouf, Tatiana Sosna-Sarno, Wiesława Mazurkiewicz, Jerzy Janeczek, Janusz Bukowski oraz 9-letni białowieżanin, Krzysztof Bajko. Statystowali w filmie niemal wszyscy pracownicy Parku Narodowego.

  Akcent francuski w Białowieży powtórzył w następnym roku Andrzej Wajda, który zdecydował się na nakręcenie w połowie kwietnia 1987 roku, w rejonie stacji kolejowej Białowieża-Towarowa oraz w osadzie leśnej Grudki, szeregu scen do filmu „Biesy” (francuski tytuł: „Les Possedes”) według powieści Fiodora Dostojewskiego. Film zrealizowano dla francuskiej wytwórni „Gaumont”. W scenach białowieskich wystąpili m.in.: Lambert Wilson, Philippine Leroy-Beaulieu, Jutta Lampe, Jean-Philippe Eccofey i Jerzy Radziwiłowicz. Autorem zdjęć był Witold Adamek. Białowiescy i hajnowscy statyści ponownie przebrali się w kostiumy z epoki. Plenery białowieskie zarekomendował realizatorom „Biesów” Wojciech Rynarzewski z Hajnówki, współpracujący przy wyszukiwaniu rekwizytów do filmu. Premiera „Biesów” we Francji odbyła się w początku 1988 roku.

  Kolejnym filmem fabularnym, który zechciał mieć białowieskie plenery, była „Tajemnica puszczy” w reżyserii Andrzeja Barszczyńskiego. We wrześniu 1990 roku operator Tomasz Tarasin nakręcił tutaj ujęcia z żubrami.

   Następna ekipa filmowa właściwie tylko otarła się o Puszczę Białowieską. W lutym 2005 roku, na skutym lodem zalewie Siemianówka, nakręcony został pod kierunkiem reżysera Andrew Adamsona materiał, który wykorzystano w filmie pt. „Opowieści z Narnii”.

  W styczniu 2007 roku ściągnęła do Białowieży ekipa realizująca serial telewizyjny „Samo Życie”. Nakręcone tutaj zdjęcia weszły do kilku kolejnych odcinków. Swych plenerów użyczyły tym razem: Muzeum Przyrodniczo-Leśne BPN, Park Pałacowy i rezerwat żubrów. W białowieskich scenach wystąpili: Stanisława Celińska, Krzysztof Banaszak, Tomasz Błasiak i Olin Gutowski. (oprac. Piotr Bajko)

 

Copyright © 2008 - Encyklopedia Puszczy Białowieskiej, webmaster Stanisław Matlak