Władysław IV -  król Polski

Król Polski w latach 1632-1648 (także tytularny król szwedzki, a do 1634 roku – tytularny car rosyjski). Syn Zygmunta III Wazy i jego pierwszej żony Anny Habsburżanki.

  W 1635 roku król Władysław IV Waza wydał uniwersał, w którym polecił ustalenie granic lasów Wielkiego Księstwa Litewskiego, nowy podział na leśnictwa, kwatery i ostępy oraz zaprowadzenie porządku w służbie leśnej. Wydana za jego rządów (w roku 1641) „Ordynacja puszcz królewskich” wprowadziła ścisłą ochronę puszcz koronnych, a zwłaszcza Puszczy Białowieskiej. Użytkowanie Puszczy a nawet wjazd do niej był dopuszczalny tylko na podstawie pisemnego zezwolenia króla. Ordynacja polecała również ochronę myśliwskiego dworu królewskiego, pobudowanego w Białowieży. Zamieszkały w majątku Jamno królewski leśniczy miał prawo każdego czasu porozumiewać się z królem bezpośrednio w sprawach puszczańskich.

   Za panowania Władysława IV Wazy, Piotr Pociej w 1633 roku sporządził „Opisanie wchodów szlacheckich do Puszczy Białowieskiej”. Znany też jest dokument królewski, w którym monarcha wydaje polecenie leśniczemu białowieskiemu Gerardowo Donhoffowi, by nie zabraniał Czarnawczycom wchodów do Puszczy Białowieskiej. W 1639 roku król zezwolił Walentemu Wydrze na założenie rudni na rzece Narewce.

  Wprawdzie źródła pisemne nie wspominają, aby Władysław IV Waza polował w Puszczy Białowieskiej, niemniej król na pewno był namiętnym myśliwym. Najbardziej lubił łowy na grubego zwierza oraz z sokołami na białe czaple. Polował zwykle w pobliżu stolicy, a niekiedy także w okolicy Tykocina i Grodna. Stanisław Albrecht Radziwiłł w swoich pamiętnikach pisał o monarsze: „Polując król oddalał troski rządzenia wielkim i potężnym państwem, zmartwienia natury bardzo osobistej oraz dolegliwości spowodowane przewlekłą chorobą”. Można domniemywać, że te dolegliwości były powodem, że król nie mógł sobie pozwolić na trudne łowy w odległej od stolicy Puszczy. Niektórzy autorzy (m.in. Aleksander Połujański, Władysław Grzegorzewski) twierdzą, że przywiązanie króla do lasów i łowów doprowadziło go do utraty życia. Polując bowiem w Puszczy Mereckiej przeziębił się i w rezultacie zmarł (20 maja 1648 roku w Mereczu). Inne źródła podają, że król zmarł prawdopodobnie z przedawkowania środków na przeczyszczenie (w trakcie powrotu z Wilna do Warszawy). (oprac. Piotr Bajko)
 

Galeria