Ustawiony w 1968r. granitowy głaz oznaczający geometryczny środek Puszczy Białowieskiej | |
obwód głazu w pionie | 870cm |
Rok ustanowienia pomnikiem przyrody | 1993 |
Numer w rejestrze pomników przyrody | 1317 |
Geometryczny środek Puszczy Białowieskiej w jej historycznych granicach wypada na południowo-zachodnim skraju Polany Białowieskiej, nieopodal szosy wjazdowej do Białowieży (po lewej stronie).
Z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Białowieży oraz Wojewódzkiego Ośrodka Informacji Turystycznej w Białymstoku, oznaczony został w 1968 roku za pomocą głazu narzutowego ustawionego na cokole. Granitowy głaz o rozmiarach 1,90 x 3,40 x 1,20 i obwodzie 8,70 m pochodzi z nie eksploatowanej już żwirowni znajdującej się za osiedlem Centura. Należy on do jednego z największych tego typu tworów przyrody znalezionych w rejonie Puszczy Białowieskiej.
Na czołowej ścianie cokołu umieszczono tablicę z brązu z plastycznym odlewem mapy Puszczy Białowieskiej, na której zaznaczono granice i rozciągłość kompleksu leśnego oraz podano współrzędne geograficzne, a także odległości od tego punktu w różnych kierunkach do peryferii Puszczy. Na lewej ścianie cokołu umieszczono tablicę z informacją o fundatorach tego przedsięwzięcia. Planowano jeszcze umieszczenie tablicy z informacją o roku wejścia wsi Białowieża do historii pisanej oraz tablicy upamiętniającej 50-lecie powstania Białowieskiego Parku Narodowego. W zamierzeniach Towarzystwa Przyjaciół Białowieży było też wykucie na ścianie głazu zegara słonecznego pokazującego czas miejscowy. Niestety, do realizacji tych planów nie doszło.
Pod koniec ubiegłego wieku umieszczone na cokole tablice zostały skradzione. Sprawcy tego haniebnego czynu nie wykryto, nie odzyskano również tablic. Otoczenie głazu przez szereg ostatnich lat pozostawało zaniedbane.
Uporządkowano je dopiero pod koniec 2007 roku. Ustawiona została ławeczka z zadaszeniem, drewniany stojak na kilka rowerów oraz oryginalny pojemnik na śmieci w kształcie ula. Obrazu dopełniła tablica z mapą Puszczy Białowieskiej, z zaznaczonymi na niej szlakami rowerowymi.
W 2008 roku w pobliżu głazu ustawiono tablicę z krótką informacją o Białowieży, podaną w języku polskim i angielskim. Od momentu skradzenia tablic, brakuje wciąż informacji o samym głazie i roli, którą pełni. (oprac. Piotr Bajko)