Łaźnia Chileckiego

W Białowieży, do czasu wybudowania wodociągu gminnego, którego budowę rozpoczęto dopiero w połowie lat 70-tych, w domach nie było łazienek. Kąpiel odbywała się w baliach, ustawianych na podłodze w kuchni. W sobotę wieczorem podgrzewano na płycie w dużym kotle wodę i każdy z domowników, po kolei, zażywał kąpieli. Pewna część mieszkańców korzystała z łaźni publicznej, która mieściła się przy ul. Zastawa.

Budowę łaźni rozpoczęto w 1958 i ukończono w 1961 roku, z tym że można było z niej korzystać częściowo już w 1959 roku. Łaźnia podlegała Przedsiębiorstwu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Hajnówce. Funkcjonowała regularnie do 1979 roku, później była zamykana na dłuższe okresy. W drugiej połowie lat 80-tych w ogóle przestała funkcjonować. Budynek łaźni został rozebrany w kwietniu 2001 roku, podczas rozbudowy hotelu i restauracji „Żubrówka”.

Niektórzy mieszkańcy Białowieży problem utrzymywania ciała w czystości rozwiązywali dosyć pomysłowo i zarazem oryginalnie. Na przykład – Paweł Chilecki z Podolan Drugich, po powrocie z wywózki na Sybir, którą Sowieci przeprowadzili 10 lutego 1940 roku, postanowił wybudować własną łaźnię parową, której wzór podpatrzył na terenach, na których przebywał podczas wywózki. Łaźnia była gotowa w 1947 roku. Jej opis znajdujemy w „Gazecie Białostockiej” – nr 116 z 16 maja 1956 roku:

„W niedużej chatce, zbudowanej z grubych bierwion, o szczelnie zamkniętych drzwiach, znajduje się specjalny piec. Na dole tego pieca urządzone jest palenisko. Nad paleniskiem, na stalowych rusztowaniach, poukładane są kamienie różnej wielkości, pozlepiane gliną. Wystarczy raz, niekiedy dwa razy, podłożyć drzewa, a kamienie nagrzewają się do białości. Wtedy zalewa się je wodą. Powstaje para. Człowiek przebywa w tej parze, leżąc na specjalnie w tym celu wybudowanej ławie. Zabieg ten jest niezwykle zdrowy. Para doskonale oczyszcza ciało. Oprócz tego w łaźni Chileckiego znajduje się kadź drewniana dużych rozmiarów. Do tej kadzi doprowadzona jest krótka, żeliwna rura, która przechodzi nad paleniskiem. Nagrzewając kamienie, płomień nagrzewa jednocześnie wodę do mycia”.

Autor powyższego opisu (sg) kończy tak: „Łaźnie tego typu są praktyczne. Można się w nich bowiem myć o każdej porze roku”.

Obecnie łaźnia Chaleckiego nie istnieje. A jak wyglądała? Proszę obejrzeć na zdjęciu, które wykonał autor artykułu, zamieszczonego w „Gazecie Białostockiej”. (Oprac. Piotr Bajko)
 

Galeria